BOLGESEL ZAYIFLAMA

BOLGESEL ZAYIFLAMA

PROF DR METIN OZATA

nsülin bir hormondur ve midenin altında bulunan pankreas bezindeki beta hücrelerinden salgılanır. Pankreas bezinden insülin salgılanması kan şekeri seviyesine göre ayarlanır. Kanda şeker artınca ilk 1-2 dakika içinde pankreasdan insülin salgısı hızlı olur ve buna ‘’ilk faz insülin salgısı’’ denir. Bu salgı 3-7 dakika sürer. Daha sonra ikinci faz denen salgı oluşur ki, bu yavaş bir salgılanmadır ve devamlıdır. Pankreasdan insülin salgılanmasının nedeni yemek yiyince kanda artan kan şekerini düşürmek yani normale getirmek içindir.

Vücudumuz kendisi için gerekli olan enerjiyi yediğimiz gıdalardan elde eder. Yemek yedikten sonra gıdalar bağırsaklarda parçalanır ve ufak şeker parçalarına dönüşür ve bağırsaktan emilerek kan akımı yoluyla vücudumuza dağılır. Enerji sağlanması için kan şekerinin, kas, karaciğer, yağ ve beyin gibi dokular başta olmak üzere hepsine girmesi gerekir. Kandaki şekerin hücrelere girmesi pankreas bezinden salgılanan insülin hormonu sayesinde olur. Kısacası İnsülin hormonu kan şekerini düzenleyen bir hormondur. insülin hücrelerin ihtiyacından fazla olan kan şekerini ise yağ olarak depolayan bir hormondur. Bu nedenle insülini yüksek olan kişilerde yağlanma –kilo alımı başlar.

İnsülin Hormonu bu görevini şu şekilde yapar:
1. Karaciğerden glukoz (kan şekeri) yapımını azaltır
2. Kas ve yağ dokusu tarafından kan şekeri alınmasını artırır
3. Kan şekerinin karaciğerde glikojen olarak depolanmasını artırır
4. Yağ dokusundan yağ asitlerinin çözülmesini önlemek
5. Keton oluşumunu önler
6. Protein metabolizmasını ayarlar
7. Kanda sodyum ve potasyumu etkiler

İnsülin hormonu ayrıca gebelikte rahimdeki bebeğin büyümesini etkilediği gibi çocukluk döneminde büyüme ve gelişmeyi de etkiler.
İnsülin hormonunun etkileri glukagon, adrenalin, büyüme hormonu ve kortizol hormonları tarafından dengelenir.

Kan şekerinin ayarlanmasında insülin çok önemli olmasına rağmen diğer hormonların da kısmi etkileri vardır.

İnsanların bir kısmı tok olduğu halde, yemeye devam ettiği gibi, huzursuz olduğunda, stresli olduğunda veya üzgün olduğunda da yemek yer. Ancak şeker yükü fazla olan ve kan şekerini ve insülin hormonunu kanda hızla yükselten beyaz ekmek, beyaz pirinç pilavı, kurabiye gibi gıdalar, yendikten kısa bir süre sonra tekrar acıkmaya neden olmaktadır. Bu gıdalar yendikten sonra kanda yükselen insülin hormonu kan şekerini daha fazla düşürerek açlık hissi duymamıza neden olmaktadır. Karbonhidrat, yağ ve protein gibi gıdalar arasında, en fazla tokluk hissi veren proteinlerdir. İştahın veya tat almanın oluşmasında genlerimizin rolü de büyüktür. Bazı bilim adamları ise insanların her gün aynı hacimde gıda aldığını, bu nedenle gıda hacminin posalı gıdalar, meyve ve sebzelerden oluşmasının kilo kaybında önemli olduğunu ileri sürmektedirler.
Açlık durumunda hormonlarımızda da bazı değişiklikler olmaktadır. Açlık durumunda kandaki şeker düşünce böbrek üstü bezinden adrenalin hormonu salgılanır. Arkasından pankreas bezinden glukagon isimli hormon salgılanır. Bu hormonlar yani adrenalin ve glukagon karaciğer ve kaslarda depolanmış olan şekerin kana karışmasını sağlarlar ve kan şekeri daha fazla düşmez. Ancak glikojenglikoz depoları biterse kan şekeri düşmeye başlar. Düşen şeker bu depo şekerden karşılandığı gibi proteinlerin şekere dönüştürülmesi ile de dengelenmeye çalışılır. Ancak vücudumuzdaki yağlardan şekere dönüşüm olmaz. Burası çok ilginçtir. Kandaki şeker fazla olunca yağ halinde depolandığı halde, yağlar şeker haline dönüşemez. Bu nedenle şeker azlığının olduğu uzun açlıklarda bu defa yağ asitleri yanmaya başlar. Bu arada kandaki insülin ve leptin hormonu da azalır. Bu yağ asitleri yanınca vücudumuzda keton denen başka yağ asitleri oluşur ve beynin çalışması için bunlar kullanılmaya başlar. Vücutta artan ketonlar da açlık hissini artırır. dediğimiz bu

İnsülin Direncinin Belirtileri:

1. Yorgunluk, halsizlik
2. Hızlı Kilo alma
3. Zor kilo verme
4. Doymama, sık acıkma
5. Uyku basması
6. Gün içinde acıkma atakları olması
7. Tatlıya düşkünlük
8. Kilo verememe
9. Terleme
10. Erkeklerde göbeklenme
11. Kadınlarda kalçalarda ve göbekte yağlanma
12. Tansiyonda yükselmelerin başlaması
13. Performanda azalma
14. Konsantrasyon bozukluğu
15. Unutkanlık
16. Yemeklerden sonra uyuklama


Kimlerde İnsülin Direnci Riski Fazla

1. Ailesinde şeker hastalığı olanlar
2. Kilosu fazla olanlar
3. Önceki gebeliğinde kan şekeri yükselenler
4. Yaş arttıkça insülin direnci riski artar
5. Bel çevresinin erkekte 94 cm’den kadında 80 cm den fazla olması
6. Vücut kitle indeksinin (ağırlık/boyxboy) 25 Kg/m2 den fazla olması
7. Tansiyon yüksekse (130/85 mmHg den fazla)
8. Ürik asit yüksekse
9. HDL düşükse (<40 mg/dl)
10. Trigliserid yüksek (>150 mg/dl)
11. Açlık kan şekeri 90 mg/dl den fazla olanlar
12. CRP yüksekliği
13. Adiponektin düşüklüğü


İnsülin Direncini Artıran İlaçlar:
Bazı ilaçlar insülin direncini artırır. Bunlar:

• Kortizon
• Beta bloker ilaçlar
• Büyüme hormonu tedavisi
• Östrojen tedavisi
• Bazı psikiyatri ve depresyon ilaçları (olanzapin, risperidon)
• Tüberküloz ilaçları (rifampisin, izoniazid)
• Progesteron ilaçları
• Genetik insülin direnci hastalıkları (lipodistrofi, insülin reseptör mutasyonu)
• İnterferon
• Tansiyon tedavisinde kullanılan tiazit diüretik ilaçları

İnsülin Direncini Artıran Hastalık ve Durumlar

• Sigara içmek
• Alkol içmek
• Hareketsiz yaşam
• Unlu, şekerli gıdaları fazla yemek
• Hemokromatozis denilen demir depolanma hastalığı, ferritin yüksekliği
• Kafeinli içecekler: Kahve , çay, kola, enerji içecekleri
• Cushing Hastalığı denilen aşırı kortizol hormon salgılanması durumu
• Gastroparezi denilen midenin fonksiyon bozukluğu
• Fruktoz ve mısır şurubu kullanmak
• Hipogonadizm denlen testosteron hormon azlığı
• Akromegali denilen büyüme hormon aşırı salgılanması hastalığı
• Stres, depresyon, üzüntü, sıkıntı
• Uykusuzluk
• D vitamini eksikliği
• Krıonik karaciğer hastalıkları, hepatit C
• Feokromositoma ( Böbreküstü bezi tümörü)
• Hipertiroidizm (Tiroit bezinin aşırı çalışması)
• Aldosteronoma (Böbrek üstü bezinden aşırı aldosteron hormon salgısı)
• Migren
• Sedef Hastalığı

İnsülin Direncinin Neden Olduğu Hastalıklar
İnsülin direnci bazı hastalıkların ortaya çıkmasına neden olur. Bunlar şunlardır:
1. Erişkin tip denilen Tip 2 Diyabet yani şeker hastalığı
2. Reaktif hipoglisemi denilen yemek yedikçe kan şekerinin düşmesi
3. Obezite yani şişmanlık
4. Hipertansiyon yani tansiyon yükselmesi
5. Koroner kalp hastalığı
6. Kan yağlarında yükseklik (trigliserid yüksekliği, HDL düşmesi)
7. Yaşlanmayı hızlandırır
8. Karaciğerde yağlanma
9. Göbek oluşması ve iç organlarda yağlanma
10. Gizli şeker
11. Kan pıhtılaşmasında artış: fibrinojen artması
12. Kan damarlarının içini örten endotel isimli zarda yapısal bozulma ve damar sertliğini hızlandırma
13. Kanser: meme kanseri, prostat kanseri
14. Uyku apnesi, horlama
15. Ürik Asit yüksekliği
16. Polikistik over sendromu
17. CRP artması
18. Böbrekten sodyum tutulumunun artması
19. Kadınlarda yumurtalıktan testosteron hormon salgısının artması
20. Alzheimer hastalığının gelişimine katkıda bulunur
21. Depresyon,panik atak
22. GGT yüksekliği

İnsülin Direncini yenmek için Gİ diyeti ve Kalıcı zayıflama Rehberi kitaplarını okuyunuz