AYAKTA YANMA ŞEKER HASTALIĞI VE B12 EKSİKLİĞİNDE OLABİLİR

AAyakta yanma şikayeti bazı vitamin eksiklliklerinde ve şeker hastalığında olabilir.

AYAKTA YANMA VE VİTAMİNLER

1. B5 VİTAMİNİ (PANTOTENİK ASİT)

Pantotenik asit eksikliği nadir görülür ve özellikle bağırsaklardan gıda emiliminin bozulduğu durumlarda oluşur. Pantotenik asit eksikliğinde depresyon, kişilik değişimleri, kalp hastalığı, sık enfeksiyon, yorgunluk, karın ağrısı, uyku bozuklukları, uyuşma, karıncalanma, kas güçsüzlüğü ve kramplar olur. Özellikle bacaklarda ve ayaklarda yanma oluşur ki buna ‘’yanan ayak sendromu’’ denir.

B5 vitaminine pantotenik asit adı da verilir. Pantotenik asit besinlerden enerji oluşmasında rol aldığı gibi yaşamsal öneme sahip bazı metabolik olaylarda görev yapar. Hücrelerde koenzim A olarak görev yapar.

B5 vitamini. Böbreküstü bezi veya diğer adıyla adrenal bezinden kortizol hormonu salgılanmasında, kolesterolün oluşmasında ve beyindeki asetil kolin isimli çok önemli bir maddenin yapımında rolü vardır.

Stresi giderici bir vitamin olarak, depresyon ve anksiyete tedavisinde faydalıdır. Bağırsakların çalışması, safra, D vitamini ve kırmızı kan hücrelerinin yapımında rol alır. Günlük ihtiyaç 5 mg/gün’dür.

Karaciğer, böbrek, maya, fındık, buğday, yumurta sarısı, brokoli, tavuk, balık, mantar, avokado, tam tahıllar, yoğurt ve süt gibi besinlerde B5 vitamini vardır. Bağırsaklardaki bazı mikroplar (bakteriler) B5 vitamini yaparlar ve bu vitamin bağırsaklardan emilerek faydalı olur.

2. B12 VİTAMİNİ

B12 vitamini eksikliğinde de ayaklarda yanma olabilir.

Diyetle alınan B12 vitamini mideden salgılanan intrensek faktör adındaki bir proteinle birleşerek bağırsaklardan emilir.

Besinlerde bulunan B12 vitaminin bağırsaklardan iyi emilmesi, mide, pankreas ve bağırsakların iyi çalışmasına bağlıdır.

Günlük B12 vitamini ihtiyacı 2.4 mikrogram kadardır.

Bulunduğu Gıdalar

B12 vitamini hayvansal besinlerde yani kırmızı et, tavuk, hindi eti ve balıkta ve çok az oranda sütte ve yoğurtta bulunur. Bitki ve mayada bulunmaz. Bir bardak pastörize sütte 0.9 mikrogram B12 vitamini vardır.

B12 Vitamini Eksikliği

B12 vitamin eksikliği pernisiyöz anemi denen kansızlık durumunda görülür. Pernisiyöz anemi B12 vitaminin bağırsaklardan emiliminin bozulması nedeniyle oluşan bir hastalıktır. Bu hastalık 60 yaş üzerindeki kişilerde % 2 oranında görülür ve tedavisi için B12 vitamini iğnesi (enjeksiyonu) yapılır. B12 vitamin eksikliği varsa kırmızı kan hücrelerinin büyüdüğü megaloblastik anemi görülür.

B12 eksikliği genellikle et yemeyenlerle (vejetaryenlerde), mide ve bağırsak hastalığı olanlarda görülür. Bunun nedeni de B12 vitamininin çoğunlukla hayvansal besinlerde bulunmasıdır. Midelerinde atrofik gastrit hastalığı olanlarda veya midesi ameliyatla alınanlarda özellikle B12 vitamin eksikliği sık görülür. Bir çalışmada midesinde helikobakter pilori bakterisi olanlarda B12 vitamini eksikliğinin sık görüldüğü ortaya konmuştur. Bazen nadiren kalıtımsal olarak B12 vitamini yetmezliği görülebilir. Yaşlılık ise önemli bir B12 vitamin yetmezlik nedenidir. Yaşlılarda B12 vitamini yetmezliği sık görülür. B12 vitamini eksikliğinde kanda ve idrarda metil malonik asit aratraken kanda ayrıca homosistein yükselir.

B12 vitaminin emilmesini engelleyen ve azlığına neden olan hastalıklar şunlardır:

•Midede atrofi, asit olmaması
•Midede helikobakter pilori bakteri varlığı
•Antibiyotik sonrası bağırsakta aşırı bakteri çoğalması
•Uzun süre şeker hastalığı ilacı olan metformin kullanmak
•Antiasit, H2 reseptör antagonist ve protom pompa inhibitörü denen mide ilaçları kullanmak
•Kronik alkol kullanımı
•Mide ameliyatı geçirenler
•Pankreas bezinin iyi çalışmaması
•Sjögren sendromu
•AIDS hastalığı veya HIV pozitif kişiler

3. ŞEKER HASTALIĞINDA AYAKTA YANMA

Şeker hastalarında sinirlerin etkilenmesi sonucu ayaklrda yanma olabilir. Buna tıp dilinde diyabetik nöropati denir. Bazen şeker hastalığının başlangıcı ayak altlarında yanma ile başlar. Bazen ayak yanması gizli şeker durumunda da ortaya çıkar. Bunların teşhisi için bir ENDOKRİN UZMANINA başvurunuz.

Sinir Hasarının Belirtileri:

Ayaklarda ağrı oluşur ve bu ağrı geceleri ağırlaşır, yürümeyle artar ve zaman zaman oluşur. Ağrı genellikle derinden gelen bir sızlama olarak tarif edildiği gibi bıçak saplanması ya da yanma tarzında bir ağrı da oluşabilir.

Ağrı, hastalar tarafından sıklıkla “yanma, uyuşma, sızlama veya karıncalanma şeklinde tarif edilir. Geceleri hasta yorgun ya da stresli iken arttığı vurgulanır. Bu nedenle ayağını soğuk suya sokan hastalar vardır.

Bazen özellikle ayak tabanında gece alevlenen yanma ağrısı vardır (sıcak kum üzerinde yürümek gibi). Giysi ve ayakkabıların temasından rahatsızlık duymak tipik bir özelliğidir.

Uzun süren nöropatide ufak kaslarda erime-atrofi olabilir. Sinir hasarına bağlı olarak cilt kuruluğu sık görülür.

Teşhis için EMG yapılabilir.

Tedavi:

Sinir hasarının tedavisinde kan şekerinin ayarlanması ilk önceliği alır. Daha sonra trisiklik antidepresan ilaçlar, antikonvülzan ilaçlar veya alfa lipoik asit gibi ilaçlar endokrinoloji ve nöroloji uzmanının kontrolünde kullanılabilir. B1 vitamini, capsaicin kremleri ve ağrıyı gidermek için akupunktur uygulanabilir.

KAYNAKLAR: